Sprzedaż gruntu rolnego niezabudowanego przez podatnika podatku VAT korzysta z całkowitego zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy VAT. Z przedstawionego zbioru przepisów płynie wniosek, że w pewnych okolicznościach sprzedaż gruntu rolnego będzie jednocześnie korzystać ze zwolnienia od podatku PIT oraz podatku VAT.

Inwestycje. Budowa drogi ekspresowej na odcinku Lubień-Rabka Zdrój zbliża się wielkimi krokami, a przed mieszkańcami jeszcze procedura wywłaszczeniowa i wypłata odszkodowań, bo trasa będzie biegła po prywatnych działkach. Tylko w gminie Lubień zajmie ich ponad 1500. W maju 2014 przedstawiciele inwestora i wojewody uczestniczyli w spotkaniach z mieszkańcami, informując ich o zbliżającej się inwestycji i tym, z czym będzie się to dla nich wiązało, czyli zajęciem gruntów, za co otrzymają odszkodowania. Teraz dla właścicieli 1583 działek (tyle inwestycja zajmie w Lubniu, Krzeczowie i Sko-mielnej Białej), nadeszła pora zmierzyć się z tym w praktyce. Do 16 marca mają czas, aby złożyć oświadczenia, jeśli chcą otrzymać odszkodowanie większe o 5 procent. Taki bonus należy się tym, którzy wydadzą inwestorowi nieruchomość wcześniej. Oświadczenie, którego formularz dostępny jest w Urzędzie Gminy albo na jej stronie internetowej, należy przesłać do GDDKiA lub Urzędu Wojewódzkiego w dokumentu jest krótki"Jako właściciel nieruchomości przeznaczonych pod inwestycję "oświadczam, iż z dniem dzisiejszym wydaję ww. nieruchomość Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad na potrzeby realizacji przedmiotowej inwestycji". Dane personalne, data, własnoręczny podpis. Na stronie internetowej gminy jest też drugie pismo. Sporo ludzi wie jednak o całej sprawie nie z internetu, ale z kościelnej ambony, z której księża na prośbę gminnych urzędników, poinformowali o możliwości złożenia oświadczeń. - Ludzie są zdezorientowani. Pytają co robić, czy już pisać, czy jeszcze się wstrzymać, i dlaczego najpierw mają pisać oświadczenia, skoro nadal nie wiedzą, jak będą wyceniane grunty- mówi Czesława Karpierz, sołtyska Krzeczowa. Takie same głosy słychać w Skomielnej Białej. - To jest jakaś "partyzantka". Jak mam się zrzec gruntu, skoro nie wiem, po ile będzie płacone za metr kwadratowy? - pyta Zdzisław Magiera, po którego działkach będzie biegła planowana droga ekspresowa. Pytań ma wiele. Zasięgał informacji w Urzędzie Gminy i u sołtysa, ale nie znalazł na nie odpowiedzi. - Ludzie domagają się bliższych informacji. Dopytywałem w Urzędzie Wojewódzkim i w GDDKiA, ale nie podano nawet przybliżonych możliwych wysokości odszkodowań - mówi sołtys, Jan Macioł. Tak samo jak inni chciałby, aby odbyło się zebranie, na którym rozwiano by wątpliwości mieszkańców. - Czy złożenie oświadczenia jest równoznaczne z tym, że akceptuję wszystko, także wycenę, która dopiero nastąpi? Czy jak złożę to oświadczenie, a potem kwota, którą wyliczy rzeczoznawca mi się nie spodoba, to stracę te dodatkowe 5 procent? - pyta pan Zdzisław. Z odpowiedzi, jakiej udzielił nam Jan Brodowski, rzecznik wojewody małopolskiego, wynika, że nie. "Złożenie oświadczenia o wydaniu nieruchomości nie blokuje prawa do złożenia odwołania od decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, z uwagi na fakt, iż jest to tak zwany"bonus", przysługujący osobie, która dobrowolnie wyda nieruchomość w terminie 30 dni" - dokonają rzeczoznawcyZostali wyłonieni w drodze przetargu. - Dla części nieruchomości położonych w miejscowości Lubień, zostali już wybrani rzeczoznawcy majątkowi, którzy po podpisaniu umowy z urzędem będą mieli trzy tygodnie na wykonanie operatów szacunkowych - informuje Jan Brodowski, rzecznik wojewody małopolskiego. - Rzeczoznawcy powinni rozpocząć wyceny do około miesiąca. Sporządzenie wszystkich operatów z uwagi na dużą ilość nieruchomości przeznaczonych pod inwestycję może potrwać nieco dłużej, z uwagi na konieczność przestrzegania zapisów ustawy o zamówieniach jednak już teraz zastanawia, ile dostaną za działki, które bezpowrotnie stracą. - Każdy liczy, że zapłacą jak za działki budowlane - mówi pan Zdzisław i przypomina: - Kiedy budowali zakopiankę w Lubniu, płacili po 2000 zł "jak leci", nie patrząc czy to działka budowlana, czy rolna, ale to było dawno. Teraz - nie jeszcze inne kwestie, np. lasy, które też mają być zajęte pod drogę. Ludzie nie wiedzą, czy wycinać drzewa i sobie je wziąć, czy zostanie im zapłacone za drewno. Wójt gminy Kazimierz Szczepaniec sam nie wie, jak wyceniane będą działki, ale liczy na to, że zapłata będzie godziwa. - Będziemy apelować, aby były wycenione jako pod inwestycje, bo przecież budowa drogi to inwestycja. Działki są w większości rolneO tym, że będzie tędy przebiegała droga, było wiadomo już od dawna i nie wydawano zgody na ich przekształcenia, choć ludzie o to wnioskowali. - Pod takim warunkiem zatwierdzano nam plany zagospodarowania - dodaje Niektóre grunty w Skomielnej Białej są "zablokowane" już od lat siedemdziesiątych, a pozostałe, w Krzeczowie od lat dziewięćdziesiątych. Jeszcze przed wydaniem decyzji właściciele nieruchomości otrzymają wyciągi z operatów. Kolejnym etapem będzie wydanie decyzji o ustaleniu odszkodowania, od której w ciągu 14 dni od doręczenia przysługuje odwołanie do ministra infrastruktury i rozwoju. Po decyzji odszkodowawczejBędzie można po jej otrzymaniu wystąpić z wnioskiem o wypłatę zaliczki,wynoszącej 70 procent ustalonej w niej należności. Jak jednak informuje GDDKiA, trzeba się wtedy liczyć z koniecznością jej zwrotu, gdyby się okazało np. że ZRID (zgoda na realizację inwestycji drogowej) została "zmieniona, uchylona w całości lub części dotyczącej tej osoby, lub stwierdzono jej nieważność". Decyzja ZRID została wydana 22 grudnia 2014 roku, a 29 stycznia wojewoda nadał jej rygor natychmiastowej wykonalności. Na razie ostateczna decyzja w sprawie ZRID-u leży w rękach ministra, wniesiono bowiem odwołania. Kiedy minister zakończy procedurę odwoławczą -nie wiadomo. Służby wojewody mają nadzieję, że stanie się to w tym decyzja ZRID stanie się ostateczna, GDDKiA będzie miała dwa tygodnie na wypłacenie odszkodowań: w całości tym, którzy nie wystąpili wcześniej o zaliczkę, a reszty tym, którzy wcześniej ją otrzymali. Gdzie znaleźć przepisy?Szczegółowe zasady szacowania wartości rynkowej gruntu przeznaczonego pod drogi publiczne określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego.

Na skróty: Wywłaszczenie – opodatkowanie podatkiem VAT. Wywłaszczenie działek a stawka VAT. Otrzymanie działki od gminy zamiast odszkodowania. Wielkość tekstu: A. A. Gminy, dokonując inwestycji, muszą niejednokrotnie wywłaszczać właścicieli działek. W praktyce zazwyczaj po wycenie nieruchomości gmina wypłaca właścicielom

Jeśli właściciel decyduje się na sprzedaż na cele uzasadniające wywłaszczenie, nie musi w związku z tą transakcją płacić żadnego podatku, chyba że kupił nieruchomość przed niespełna dwu laty i sprzedaje ją za cenę co najmniej o połowę wyższą. Przez grunt będący własnością czytelnika ma przechodzić droga. Gmina, proponując wykupienie terenu pod nią, jednocześnie poinformowała go, że jeśli nie zgodzi się na sprzedaż, zostanie wywłaszczony. Czytelnik pyta, czy istotnie grozi mu wywłaszczenie i na jakich warunkach. Chce też wiedzieć, jaki podatek zapłaci, jeśli zgodzi się dobrowolnie sprzedać grunt gminie. Nieruchomość może być wywłaszczona, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości i jeżeli jednocześnie nie można nabyć nieruchomości w drodze kupna. Przymusowe zatem pozbawienie nieruchomości zawsze musi być poprzedzone negocjacjami z właścicielem, zmierzającymi do zawarcia transakcji kupna-sprzedaży. Celem publicznym uzasadniającym wywłaszczenie jest przede wszystkim wydzielenie gruntów pod drogi publiczne. Jeśli więc miejscowy plan zagospodarowania przewiduje, że przez grunt będący własnością czytelnika ma przebiegać taka droga, to brak zgody na sprzedaż może rzeczywiście spowodować wywłaszczenie. W tym celu gmina musi zwrócić się do starosty, by ten wszczął postępowanie administracyjne. Jednakże starosta może je wszcząć dopiero po upływie dwumiesięcznego terminu wyznaczonego właścicielowi do zawarcia umowy. Właścicielowi należy się odszkodowanie ustalone w decyzji starosty o wywłaszczeniu (jeśli dojdzie do jej wydania). Od decyzji tej można się odwołać, także gdy chodzi o samą wysokość odszkodowania, do samorządowego kolegium odwoławczego, a potem ewentualnie wnieść skargę do sądu administracyjnego. Wysokość odszkodowania ustalana jest na podstawie opinii rzeczoznawcy majątkowego określającego wartość gruntu. Co ważne, odszkodowanie ustala się z uwzględnieniem rynkowej wartości nieruchomości. Obowiązuje tu reguła, że wartość tę należy określić wedle stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. Istotne jest, że można przyznać nieruchomość zamienną zamiast wywłaszczonej. Na to musi oczywiście zgodzić się właściciel tej wywłaszczonej. Nie zawsze jednak gmina dysponuje gruntami nadającymi się do zaoferowania w tym celu. Właściciel zasadniczo nie płaci podatku od dochodu ze sprzedaży nieruchomości. Przychody z takiej transakcji, a także odszkodowanie wypłacone za wywłaszczoną ziemię są zwolnione z tego podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bez względu na to, jaki okres upłynął od nabycia nieruchomości do dnia sprzedaży, z istotnym jednak zastrzeżeniem. Właściciel zapłaci podatek, jeśli między wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego albo dniem sprzedaży nie mięły dwa lata, a uzyskana przez niego cena albo odszkodowanie jest wyższe co najmniej o 50 proc. od ceny nabycia zapłaconej przez niego. Umowa sprzedaży na cele uzasadniające wywłaszczenie nie jest też obciążona dwuprocentowym podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Autopromocja Specjalna oferta letnia Pełen dostęp do treści "Rzeczpospolitej" za 5,90 zł/miesiąc KUP TERAZ Takie transakcje objęte są zwolnieniem na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. g ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych .

Spod działania ustawy wyjęto grunty proboszczowskie do 50 ha oraz znajdujące się na nich obiekty służące potrzebom kultu religijnego (kościoły, kaplice) lub niezbędne dla celów
Często słyszy się, że właścicielem nieruchomości jest miasto, czy też gmina. Do gminy również wpłaca się podatki lokalne. W tym miejscu nasuwa się pytanie: Czy gmina jest zobowiązania wobec samej siebie do zapłaty podatku od nieruchomości?Rozważmy przykład, kiedy to gmina jest właścicielem budowli treść art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613, ze zm., dalej: ustawa) podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych. Należy więc rozważyć, czy sieć wodociągowa jest przedmiotem podatku od nieruchomości. W ustawie nie znajdziemy zwolnienia, które wprost odnosi się do sieci wodociągowej. W takim stanie prawnym powstają więc wątpliwości, czy gmina powinna zapłacić podatek lokalny?Biorąc pod uwagę, że gmina w związku z wykonywaniem zadań własnych zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r., o samorządzie gminnym ( z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zm.) zajmuje się sprawami związanymi z wodociągami i zaopatrzeniem w wodę, kanalizacją, usuwaniem i oczyszczaniem ścieków komunalnych, utrzymaniem czystości i porządku, wysypiskami i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych, zaopatrzeniem w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, które są określane jako zadania własne gminy, w powiązaniu z ust. 3 pkt. 3 ustawy, w myśl którego nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego, w tym urzędów gmin, starostw powiatowych i urzędów marszałkowskich wydawać by się mogło, że gmina podlega zwolnieniu z podatku od jednak nie zostało zdefiniowane pojęcie „potrzeb organów jednostek samorządu terytorialnego” rozstrzygającego w tym przypadku. Można je odbierać na dwa sposoby: jako potrzeby niezbędne do wypełniania zadań własnych gminy, lub jako potrzeby wynikające z ulokowania jej teraz, że gmina podpisuje umowę na użytkowanie sieci wodociągowej ze spółką,, która zobowiązuje się do jej obsługi i eksploatacji podstawowej. Co z podatkiem w tym wypadku?W myśl art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych tej podstawie podatnikiem podatku od nieruchomości stanie się spółka, która podpisała umowę z gminą. Ponadto Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 29 maja 2008 r. I SA/Gd 162/2008, podkreślił, iż posiadacze zależni nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego oraz zarządcy takich nieruchomości są podatnikami tylko wówczas, gdy posiadanie wynika z umowy zawartej bezpośrednio z również jest kwestia opodatkowania dróg wewnętrznych. Do dróg tego typu zalicza się wszystkie te drogi, które nie zostały zaliczone do publicznych. Jeżeli właścicielem gruntu pod drogą wewnętrzną jest gmina, staje się ona tym samym jej właścicielem i ciąży na niej obowiązek podatkowy. W myśl art. 2 ust. 3 pkt. 4 ustawy opodatkowaniu nie podlegają jedynie grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle — z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja autostrad takiej sytuacji gmina, jako osoba prawna będąca właścicielem niezwolnionego z podatku mienia nieruchomego, jest podatnikiem podatku od nieruchomości. W dalszym ciągu jednak pozostaje organem, do którego podatek ten jest wpłacany. Sytuacja ta wydaje się być nieracjonalna z formalnego punktu widzenia. Gmina tylko teoretycznie zostaje obciążona podatkiem, gdyż podatek ten ostatecznie i tak wpływa do jej praktyce rada gminy może stosować postanowienia art. 7 ust. 3 ustawy, które wskazują, że „Rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ust. 1 oraz w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw”. Dzięki temu przepisowi Rada gminy może zwolnić gminę z obowiązku podatkowego z innego przedmiotu niż ściśle określone w ustawie. Spowoduje to sytuację, w której de facto gmina zwolni samą siebie z obowiązku wszelkie wątpliwości zostały rozwiane i brak było niedomówień, niezbędne jest jednak wydanie ogólnej interpretacji Ministra Finansów w tej Przygoda Konsultant PodatkowyRussell Bedford Poland Sp z
Ziemia pod wiatraki -warunki dzierżawy. Witam dostałem ofertę wydzierżawieniu 35 arów pod wiatrak plus 400m pod drogę szer.4,5m. Wiatrak ma być z tych mniejszych do 1MW i wys.do120m ,dzierżawa na 29lat. Proponują ok 10 000 rocznie wydaje mi się trochę skromnie o ile wiem jeden sąsiad już się zgodził ale on to pole wydzierżawia.
Agnieszka OlejniczakDo właścicieli działek pod budowanym łącznikiem do drogi ekspresowej S8 poszły już informacje o wycenach. Wywłaszczeni mieszkańcy powiatu łaskiego i zduńskowolskiego w maju dostana pieniądze, jeśli nie wnieśli zastrzeżeń. Ziemię jednak już stracili, a budowa drogi działek zostały już wykonane. Teraz właściciele mogą się z nimi zgodzić i odebrać pieniądze,albo zgłosić zastrzeżenia i dochodzić zapłaty w innej wysokości. Jak twierdzi wicestarosta zduńskowolski Marcin Łabędzki, stawki jakich mogą się spodziewać właściciele gruntów za wywłaszczone działki to od 16 do około 25 zł za metr kwadratowy. Starostwo ma na potwierdzenie, że tyle właśnie są warte operaty szacunkowe.– Cena jest w większości taka, jak za grunty rolne - twierdzi wicestarosta Marcin Łabędzki. - Rzeczoznawca wyceniał każdą działkę osobno – większości grunty wywłaszczone pod budowę łącznika do S8 leżą poza obrębem wsi. Najczęściej to pola orne lub nieużytki. Najwięcej ich znajduje się w Bilewie w gminie Sędziejowice, w Krobanowie we wsi Karsznice w gminie Zduńska Wola, a część na terenie miasta Zduńska Wola. Łącznie pod całą drogę wydzielono ponad sto działek, które muszą zostać wykupione. W tej decyzji, na podstawie której dokonywane są obecnie wywłaszczenia, ujęto jednak tylko 87 działek. A to dlatego, że starostwo zdecydowało się podzielić budowę na etapy. Pierwsza decyzja o lokalizacji inwestycji drogowej dotyczy tylko samej drogi i nie obejmuje budowy zaplanowanych rond na jej początku i na końcu. Na to ma być wydana osobna decyzja. Powiatowi urzędnicy tłumaczą, że nie chcieli wstrzymywać prac na głównym odcinku trasy, a pojawiły się trudności w uzgodnieniach z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad, która zarządza rondem na węźle Zduńska Wola Wschód w Marzeninie. Ten fragment skrzyżowania trzeba będzie przebudować, by łącznik można było włączyć do do S8 ma mieć około 4 km. Przebiega przez teren powiatów łaskiego i zduńskowolskiego. Stanowić będzie drogę powiatową. Będzie włączony do ronda północnego na węźle Zduńska Wola Wschód i dojdzie do Michałowa, gdzie włączona zostanie do drogi wojewódzkiej 482 także rondem. Na łączniku zaplanowano 6 skrzyżowań, w tym trzy to ronda. Trzecie powstanie na skrzyżowaniu ul Leśmiana i Kolejowej. Ulica Kolejowa będzie zamknięta tzw. łopatką do zawracania, bez możliwości wjazdu na rondo. Urzędnicy zapewniają jednak, że w tym samym czasie zostanie zbudowana droga, która połączy ulicę Kolejową z łącznikiem w innym miejscu, koło parkingu PKP będzie miał jezdnię o szerokości 7 m oraz chodnik ze ścieżką rowerową o szerokości 4 m oddzielony pasem zieleni, pod którym biec ma kanał techniczny na sieć tzw. uzbrojenia. Droga częściowo będzie miała kanalizację deszczową, a częściowo rowy. Zaprojektowano oświetlenie na całej łaski i zduńskowolski oraz gminy Sędziejowice, Zduńska Wola i miasto Zduńska Wola pozyskały na tę inwestycję unijną dotację. Droga kosztować ma około 19 mln zł. Wykonawca zobowiązał się oddać ją do listopada tego roku. Spotkanie w sprawie łącznika S8 w MarzeniniePolecane ofertyMateriały promocyjne partnera
§ Odszkodowanie za grunt pod drogę- do kogo skarga (odpowiedzi: 1) Witam Walczę o odszkodowanie za grunt przejęty pod drogę publiczną z art. 98 ust.3 ustawy o gosp. nieruchomościami. Sprawa od Wójta przeniosła sie § odszkodowanie za grunt pod drogę (odpowiedzi: 4) Witam wszystkich. Przy okazji przepisywania ziemi przez mamę

Za korzystanie przez gminę bez tytułu prawnego z działek zajętych pod drogę ich właścicielowi przysługuje odpowiednie wynagrodzenie na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 stycznia 2017 r. (sygn. IV CSK 112/16) rozstrzygnął, że w sprawach roszczeń właścicieli działek zajętych przez gminę pod drogę dopuszczalne jest także dochodzenie wynagrodzenia za korzystanie z nich bez tytułu prawnego na podstawie odpowiednich przepisów kodeksu cywilnego w postępowaniu przed sądem powszechnym. Korzystanie z działek przez gminę Powstanie drogi na skutek działań jednej z gmin doprowadziło do objęcia przez nią w posiadanie działek, które stanowiły własność osób trzecich. Działki te zostały faktycznie zajęte pod drogi użytkowane przez mieszkańców położonych wzdłuż nich domów oraz powszechnie dostępny ciąg pieszy. Tym samym ich współwłaściciele zostali pozbawieni możliwości swobodnego korzystania z przysługującego im prawa własności na rzecz gminy. Jeden ze współwłaścicieli wystąpił więc wobec gminy z roszczeniem o zapłatę kwoty ok. 220 tys. zł wraz z odsetkami za opóźnienie tytułem wynagrodzenia za korzystanie z działek przez gminę bez tytułu prawnego. Jako podstawę roszczenia wskazano art. 224 § 2 i art. 225 zgodnie z którymi posiadacz samoistny w złej wierze zobowiązany jest do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy. Sąd I instancji uwzględnił roszczenie powoda. Wyrok został jednak przez pozwaną gminę zaskarżony w drodze apelacji, która została oddalona przez sąd II instancji. W związku z tym gmina wniosła skargę kasacyjną od jego wyroku. Odszkodowanie czy wynagrodzenie? Kluczowe zarzuty skargi kasacyjnej dotyczyły nieważności postępowania z uwagi na niedopuszczalność drogi sądowej w tego typu sprawach (art. 379 pkt 1 Gmina stała bowiem na stanowisku, że powodowi ewentualnie może przysługiwać odszkodowanie za wywłaszczenie oraz w związku z tym że wyłączona jest droga cywilnoprawna, a wyłącznie właściwe jest postępowanie przed sądami administracyjnymi. Powód wystąpił natomiast z roszczeniem o zapłatę odszkodowania za korzystanie z jego działek bez tytułu prawnego w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego w postępowaniu przed sądem powszechnym. Podstawową kwestię do rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy było więc ustalenie, czy w takiej sprawie przysługuje droga sądowa, czy jest ona niedopuszczalna z uwagi na charakter przedmiotowego roszczenia. Droga sądowa Rozstrzygając tę kwestię należy wskazać, że podstawową przesłanką dopuszczalności drogi sądowej jest zakwalifikowanie roszczenia do kategorii spraw cywilnych. Jak stwierdził Sąd Najwyższy sprawa, której przedmiotem jest roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy bez tytułu prawnego, o którym mowa w art. 224 § 2 w zw. z art. 225 jest niewątpliwie sprawą cywilną w rozumieniu art. 1 Oznacza to więc, że w przypadku korzystania przez gminę z działek innego podmiotu bez tytułu prawnego, dopuszczalna jest droga sądowa i wystąpienie z roszczeniem o wynagrodzenie za korzystanie z działek. Nie zmienia tego nawet fakt, że co do zasady za zajęcie działek powinno zostać ustalone odszkodowanie w trybie postępowania administracyjnego przez właściwego starostę w drodze decyzji (art. 129 ust. 5 pkt 3 Biorąc pod uwagę treść przedmiotowego wyroku Sądu Najwyższego, należy wskazać, że gminy, które zajęły pod drogę działki osób trzecich i nie przeprowadziły odpowiednio postępowania wywłaszczeniowego, muszą liczyć się z ryzykiem roszczeń o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z nich bez tytułu prawnego. W celu ich uniknięcia, zajmując działki powinny każdorazowo dołożyć należytej staranności i zadbać o legalność podejmowanych działań, w szczególności – o uzyskanie tytułu prawnego do nieruchomości.

Użytkowanie wieczyste, które wprowadzono w czasach PRL-u, po 1989 r. zaczęło sprawiać problemy, m.in. blokując inwestycje i utrudniając zabudowę wielu terenów.. Dlatego od 2019 r. ten twór prawny jest stopniowo reformowany – mimo opóźnień spowodowanych pandemią udało się praktycznie zlikwidować użytkowanie w przypadku gruntów pod budynkami mieszkaln
Każdego właściciela ziemi może dotknąć kwestia faktycznego wywłaszczenia pod inwestycję drogową. A najczęściej rzecz - z oczywistych względów - dotyczy rolników. Jak to wygląda od strony prawnej? Obecnie pisma w sprawie zakupu ziemi, a de facto przejęcia za odszkodowaniem, otrzymują na przykład właściciele działek, przez które ma przebiegać nowa droga krajowa S7 na odcinku Mława - Strzegowo (woj. mazowieckie). Szczegółowe wyjaśnienia, jak to się ma odbywać w takich przypadkach, opublikowała Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Drogę na pole łatali cegłami z zabytku. Staną przed sądem Wyciągając cegły, by łatać nimi dziury w drodze na pole, doprowadzili do zawalenia się ściany zabytkowego dworku. Dwaj mężczyźni zostali zatrzymani przez policję i prawdopodobnie będą musieli odtworzyć zniszczony obiekt. Zgłoszenie o zawaleniu się... Zgodnie z tzw. specustawą drogową, czyli ustawą o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wojewoda kieruje wszelką korespondencję do stron na adres korespondencyjny ujawniony w ewidencji gruntów i budynków we właściwym starostwie. Między innymi dlatego trzeba dbać, by był on aktualny. Właściciele lub użytkownicy wieczyści nieruchomości otrzymają zarówno zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, jak i zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia odszkodowania za przejętą na własność Skarbu Państwa nieruchomość. Na tych gruntach mogą się pojawić geodeci. Zgodnie bowiem z ustawą Prawo geodezyjne i kartograficzne, osoby wykonujące prace geodezyjne, w tym podziały działek, mają prawo takiego wstępu. Podziały nieruchomości i przeniesienie z mocy prawa własności działek na Skarb Państwa zatwierdza ostateczna decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Gdy taka decyzja już jest, wojewoda ustala w terminie 30 dni wysokość odszkodowania. Ma to zrobić "według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania". Rolnicy czują się na drogach jak intruzi Choć rolnicy są znaczącym płatnikiem zawartego w cenie paliwa tzw. podatku drogowego, na nowe, dobre drogi nie są wpuszczani, a te mniejsze i słabsze szosy nie są dostosowane do wymogów nowoczesnych maszyn. Tak można najkrócej... Musi tez uwzględnić kwestię ewentualnych np. służebności lub ustanowionej hipoteki. "W wielu przypadkach przejmowana działka jest tylko częścią większej nieruchomości obciążonej hipoteką i często zdarza się, że na wniosek właściciela bądź użytkownika wieczystego wierzyciel hipoteczny wyraża zgodę, by całość odszkodowania otrzymywał właściciel/użytkownik wieczysty, bo nie wpływa to na zabezpieczenie kredytu" - podaje GDDKiA. Inna ważna uwaga - gdy dotychczasowy właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości odpowiednio wyda tę nieruchomość lub wyda nieruchomość ją niezwłocznie (lecz nie później niż w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna), to wysokość odszkodowania powiększa się o kwotę równą 5 proc. wartości nieruchomości. A to nierzadko kwota sięgająca kilkunastu tysięcy złotych. A co z odszkodowaniem w przypadku, gdy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej jest nieostateczna, ale nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności? Wówczas wojewoda ma 60 dni od nadania takiego rygoru na określenie sumy. Warto też wiedzieć, że GDDKiA może wówczas wypłacić zaliczkę w wysokości 70 proc. odszkodowania ustalonego przez wojewodę. Dotychczasowy właściciel musi złożyć jednak wniosek w tej sprawie. Więcej informacji oraz wzory odpowiednich formularzy i wniosków można znaleźć w serwisie GDDKiA (tutaj). Rolnictwo bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
W odwołaniu od powyższej decyzji Z. S.- domagała się jej uchylenia i przyjęcia , że w okresie wskazanym w cyt. w decyzji ustawie występowała o wypłatę odszkodowania za grunt zajęty pod drogę, o przywrócenie jej terminu do ustalenia i wypłaty odszkodowania za zajęty grunt, przyznanie gruntu z zasobów gminnych jako zamiennego Skutki uchwalenia planu miejscowego Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. [tj. z dnia 24 kwietnia 2012 r. ( z 2012 r. poz. 647)]: „W celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwanego dalej „planem miejscowym”. Plan miejscowy to akt prawa miejscowego. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz z innymi przepisami prawa sposób wykonywania prawa własności do nieruchomości. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego mogą ograniczać prawo własności nieruchomości (nie będziemy mogli na przykład wybudować domu na obszarze, który w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczony jest pod budowę obwodnicy lub oczyszczalni ścieków). Ale może również się okazać, że grunty w wyniku ustalenia miejscowego planu znacznie zyskają (na przykład przeznaczenie pod zabudowę nowych działek, wcześniej nieuwzględnionych na ten cel w planie). Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w miejscowym planie gmina określa rozmieszczenie inwestycji celu publicznego. Plan ten obejmuje wszystkie nieruchomości, a nie tylko te należące do gminy. Nie można więc zarzucić, że gmina bezprawnie przesądziła o przeznaczeniu prywatnej działki pod drogę gminną – Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie(sygnatura akt II SA/Ol 543/11). Bardzo istotne dla Pani zamierzeń są zapisy art. 35 i następne ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z art. 35 powołanej ustawy: „Tereny, których przeznaczenie plan miejscowy zmienia, mogą być wykorzystywane w sposób dotychczasowy do czasu ich zagospodarowania zgodnie z tym planem, chyba że w planie ustalono inny sposób ich tymczasowego zagospodarowania”. Odszkodowanie dla właściciela nieruchomości za poniesioną szkodę w związku z uchwaleniem planu miejscowego lub jego zmianę Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, to stosownie do art. 36 ust. 1 właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od gminy: odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo wykupienia nieruchomości lub jej części. Realizacja roszczeń, o których mowa wyżej, może nastąpić również w drodze zaoferowania przez gminę właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości zamiennej. Z dniem zawarcia umowy zamiany roszczenia wygasają. Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, wartość nieruchomości uległa obniżeniu, a właściciel albo użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość i nie skorzystał z praw, o których mowa w ust. 1 i 2, może żądać od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości. (art. 36 ust. 3). Roszczenia, o których mowa wyżej, można zgłaszać w terminie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące. Wykonanie obowiązku wynikającego z ww. roszczeń powinno nastąpić w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku, chyba że strony postanowią inaczej. W przypadku opóźnienia w wypłacie odszkodowania lub w wykupie nieruchomości właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości przysługują odsetki ustawowe. Spory w niniejszych sprawach rozstrzygają sądy powszechne. W odniesieniu do zasad określania wartości nieruchomości oraz zasad określania skutków finansowych uchwalania lub zmiany planów miejscowych, a także w odniesieniu do osób uprawnionych do określania tych wartości i skutków finansowych stosuje się przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami [tj. z dnia 19 maja 2010 r. ( Nr 102, poz. 651)]. Gmina ma obowiązek realizować roszczenie wskazane przez uprawnionego. Jeżeli wybierze on odszkodowanie, to może skutecznie wnosić o nie za szkodę, jaką rzeczywiście poniósł (damnum emergens), a nie – utracone korzyści (lucrum cessans). Jeżeli właściciel (użytkownik wieczysty) nieruchomości wybierze roszczenie o wykup nieruchomości, to wówczas gmina jest zobowiązana do jej wykupu w całości lub części. Oba rodzaje roszczeń mają charakter cywilnoprawny i realizowane są w drodze stosownej umowy, przy czym przeniesienie własności nieruchomości wymaga formy aktu notarialnego. Ustawodawca dopuszcza realizację roszczeń związanych z brakiem możliwości korzystania z nieruchomości, o której mowa, w drodze zaoferowania przez gminę właścicielowi (użytkownikowi wieczystemu) nieruchomości zamiennej, uzależniając tę formę realizacji roszczenia od możliwości i woli gminy. W tym przypadku inicjatywę przejmuje gmina. Oczywiście warunkiem realizacji roszczenia w drodze nieruchomości zamiennej jest przyjęcie oferty gminy przez uprawnionego. Również ta forma wyrównania strat związanych z uchwaleniem lub zmianą planu następuje na podstawie przepisów prawa cywilnego (umowa – akt notarialny). Roszczenia z tytułu braku możliwości (ograniczenia) korzystania z nieruchomości w sposób dotychczasowy, w związku z uchwaleniem planu miejscowego lub jego zmianą, stają się wymagalne z datą wejścia w życie planu, a termin jego przedawnienia – wobec braku odmiennych uregulowań – oceniać należy na zasadach ogólnych, wynikających z (zob. art. 118 Jak zostało wyżej wskazane, w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gmina może przesądzić o przeznaczeniu cudzej działki pod drogę gminną. Właściciel musi się liczyć z wywłaszczeniem. Na czym polega wywłaszczenie nieruchomości? Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości (rozdział 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami). Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy. Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowe. Zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy: „Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego należy poprzedzić rokowaniami o nabycie w drodze umowy praw do nieruchomości, przeprowadzonymi między starostą, wykonującym zadanie z zakresu administracji rządowej, a właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, a także osobą, której przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe. W trakcie prowadzenia rokowań może być zaoferowana nieruchomość zamienna”. Przeznaczenie prywatnej nieruchomości na poszerzenie drogi publicznej Przeznaczenie nieruchomości w planie miejscowym pod np. poszerzenie drogi publicznej uprawnia gminę do wszczęcia z urzędu postępowania w sprawie podziału nieruchomości. Do nabycia własności nieruchomości przeznaczonej w planie pod drogę publiczną potrzebne jest zawarcie umowy cywilnoprawnej z właścicielem tej nieruchomości lub wydanie decyzji wywłaszczeniowej odnośnie tej działki. Należy podkreślić, że wywłaszczyć właściciela można tylko z nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele publiczne albo z nieruchomości wobec których wydano decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Jeżeli w planie miejscowym zaplanowano tylko budowę drogi wewnętrznej (na planie symbol KDw), to nie mamy do czynienia z celem publicznym. Tym samym nie jest dopuszczalne dokonanie wywłaszczenia pod budowę wewnętrznej drogi dojazdowej. Zgodnie z ustawą o drogach publicznych tylko droga gminna stanowi drogę publiczną, a droga wewnętrzna nie. Uchwalony plan miejscowy można zwalczać w drodze skargi na akt prawa miejscowego w trybie ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. ( z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.). Zgodnie z wyrokiem WSA Gdańsk z 2009-05-13 II SA/Gd 553/08: „Wnoszenie uwag do projektu planu zagospodarowania przestrzennego w trybie określonym w art. 18 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – Nr 80, poz. 717 ze zm.) jest prawem każdego obywatela, w tym właściciela nieruchomości, której plan dotyczy. Nieskorzystanie z tego prawa przed uchwaleniem planu w żaden sposób nie uniemożliwia kwestionowania prawidłowości podjętej uchwały, w świetle obowiązującego prawa (art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. ( z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.). 2. Wykazanie, że przewidziane w planie zagospodarowania przestrzennego rozwiązania naruszają interes prawny danego podmiotu nie jest wystarczającą przesłanką do uwzględnienia skargi, gdyż uwzględnienie jej wymaga nadto wykazania, że zaskarżona uchwała została podjęta z naruszeniem prawa.” Po uchwaleniu planu można też wystąpić do gminy z wnioskiem o jego zmianę. Zmiana jego postanowień możliwa jest tylko i wyłącznie w drodze zmiany miejscowego planu zagospodarowania, o czym decyduje rada gminy. Określenia szerokości stref ograniczenia własności dla linii elektroenergetycznych Co do zasady nie ma zakazu budowania domów mieszkalnych w pobliżu sieci elektrycznych. Szczegółowe odległości w organizowaniu placu budowy można wysnuć z przepisów rozporządzeń dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z paragrafem 77 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pacy (tj.: z 2003 r. Nr 169, poz. 1650): „Niedopuszczalne jest składowanie materiałów bezpośrednio pod elektroenergetycznymi liniami napowietrznymi lub w odległości mniejszej (licząc w poziomie od skrajnych przewodów) niż: 1) 2 m – od linii niskiego napięcia, 2) 5 m – od linii wysokiego napięcia do 15 kV, 3) 10 m – od linii wysokiego napięcia do 30 kV, 4) 15 m – od linii wysokiego napięcia powyżej 30 kV”. W myśl paragrafu 55 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. z 2003 r., nr 47, poz. 401): „Nie jest dopuszczalne sytuowanie stanowisk pracy, składowisk wyrobów i materiałów lub maszyn i urządzeń budowlanych bezpośrednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi lub w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, mniejszej niż: 1) 3 m – dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV; 2) 5 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nieprzekraczającym 15 kV; 3) 10 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nieprzekraczającym 30 kV; 4) 15 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nieprzekraczającym 110 kV; 5) 30 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV”. W wyżej określonych strefach nie jest zatem możliwe prowadzenie robót budowlanych, które zawsze wszak wiążą się z sytuowaniem w miejscu budowy stanowisk pracy, składowisk wyrobów i materiałów oraz maszyn i urządzeń budowlanych. Wnioski: Jeżeli plan miejscowy określił, że część Pani działki stanowić ma drogę gminną (symbol KD), to niestety musi się Pani liczyć z utratą prawa własności części działki. Przed rozpoczęciem właściwego postępowania wywłaszczeniowego zawsze odbywają się rokowania w sprawie wykupu nieruchomości przez gminę. Gmina może też zaproponować nieruchomość zamienną. Jeżeli udaje się osiągnąć porozumienie, dochodzi do zawarcia umowy przenoszącej prawa do nieruchomości na rzecz właściwego organu i wywłaszczenie nie jest potrzebne. Gdy jednak zgody nie ma i właściciel (lub użytkownik wieczysty) nie chce oddać nieruchomości dobrowolnie, wówczas rozpoczyna się właściwe postępowanie wywłaszczeniowe. Tereny, których przeznaczenie plan miejscowy zmienia, mogą być wykorzystywane w sposób dotychczasowy do czasu ich zagospodarowania zgodnie z tym planem, chyba że w planie ustalono inny sposób ich tymczasowego zagospodarowania. Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, to stosownie do art. 36 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od gminy: odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo wykupienia nieruchomości lub jej części. Stosowne roszczenia o wykup nieruchomości, odszkodowanie lub zamianę, realizowane w trybie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym może Pani zgłosić samodzielnie. Dokonywane w tym trybie czynności mają charakter cywilnoprawny, stąd dopuszczalne są negocjacje co do np. ceny nieruchomości. Należy przy tym wykazać, że korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone. Plan miejscowy można zwalczać w drodze skargi na akt prawa miejscowego w trybie ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. ( z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.). Po uchwaleniu planu można też wystąpić do gminy z wnioskiem o jego zmianę. Zmiana jego postanowień możliwa jest tylko i wyłącznie w drodze zmiany miejscowego planu zagospodarowania, o czym decyduje rada gminy. Co do zasady nie ma zakazu budowania domów mieszkalnych w pobliżu sieci elektrycznych. Szczegółowe odległości określające usytuowanie placu budowy w związku z sąsiedztwem linii energetycznych określają rozporządzenia: rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pacy (tj. z 2003 r., nr 169, poz. 1650) oraz rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. z 2003 r. Nr 47, poz. 401). Według tych aktów najmniejsza odległość podejmowania prac budowlanych w obrębie linii elektroenergetycznych napowietrznych to 2 m. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Zapytaj prawnika - porady prawne online . Wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2017 r. (sygn. akt II FSK 487/15) NSA orzekł, że podatnikiem podatku od nieruchomości z tytułu gruntów Skarbu Państwa, zajętych pod Miejsca Obsługi Podróżnych, oddanych w dzierżawę podmiotowi trzeciemu przez ich trwałego zarządcę – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, jest ich dzierżawca, a nie GDDKiA.

Ustawa "lokal za grunt". Chodzi o ustawę o rozliczaniu ceny lokali lub budynków w cenie nieruchomości zbywanych z gminnego zasobu nieruchomości, tzw. lokal za grunt. Jej przepisy zakładają w uproszczeniu, że gmina za oddanie gruntu pod budowę mieszkań ma otrzymać w zamian od inwestora część lokali. REKLAMA.

.
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/334
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/951
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/93
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/666
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/966
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/57
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/703
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/33
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/1
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/322
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/242
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/676
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/276
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/829
  • 0lsgbmxxia.pages.dev/801
  • ile gmina płaci za grunt pod drogę